اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات زراعی ارقام کلزا در منطقه بهبهان

زمان کاشت مناسب کلزا با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه به دلیل انطباق مراحل رشد رویشی و زایشی گیاه با شرایط آب و هوایی مساعد باعث تولید عملکرد کمی و کیفی قابل قبولی می‌شود. این آزمایش به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به مدت دو سال زراعی (87-1385) اجرا شد. تاریخ کاشت در 6 سطح شامل اول آبان (میانگین دما در سال‌های اول و دوم به ترتیب 5/28 و 25 درجه سانتی‌گراد)، 10 آبان (میانگین دما در سال‌‌های اول و دوم به ترتیب 5/26 و 5/22 درجه سانتی‌گراد)، 20 آبان (میانگین دما در سال‌های اول و دوم به ترتیب 50/18 و 22 درجه سانتی‌گراد)، 30 آبان (میانگین دما در سال‌های اول و دوم به ترتیب 13 و 23 درجه سانتی‌گراد)، 10 آذر (میانگین دما در سال‌های اول و دوم به ترتیب 5/11 و 5/14 درجه سانتی‌گراد) و 20 آذر (میانگین دما در سال‌های اول و دوم به ترتیب 5/10 و 14 درجه سانتی‌گراد) در کرت‌های اصلی و ارقام کلزا شامل هیبرید هایولا 401 و رقم آر‌جی‌اس003 در کرت‌های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر خصوصیات زراعی، عملکرد دانه و اجزای عملکرد معنی‌دار بود. عملکرد دانه از تاریخ کاشت 1 آبان تا 20 آذر دارای روند کاهشی بود. بیشترین عملکرد دانه (2573 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت اول آبان تولید شد. در بین ارقام نیز از نظر خصوصیات زراعی، عملکرد دانه، اجزای آن و درصد روغن تفاوت معنی‌داری وجود داشت. هیبرید هایولا 401 با میانگین عملکرد دانه 2780 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم آر‌جی‌اس003 با میانگین عملکرد 2344 کیلوگرم در هکتار برتری داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت × رقم بجز تعداد خورجین در گیاه، عملکرد دانه و درصد روغن، بر سایر صفات معنی‌دار گردید. هیبرید هایولا 401 در تاریخ کاشت 10 آذر با میانگین 21/44% دارای بالاترین درصد روغن بود. بالاترین عملکرد دانه (3886 کیلو‌گرم در هکتار) متعلق به هیبرید هایولا 401 در تاریخ کاشت اول آبان بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده کاشت هیبرید هایولا 401 در محدوده زمانی اول الی 20 آبان و رقم آر‌جی‌اس003 اول الی 10 آبان توصیه می‌شود.